|
Sinds 1 mei 2002 heeft er een wijziging in de
beoordeling van HD in Nederland plaatsgevonden. Was het in het verleden haast
onmogelijk om een HD - (tegenwoordig HD A) te behalen, is dit nu een stuk
eenvoudiger geworden. In het verleden werden 2 röntgenfoto's van de heupen
gemaakt. Vooral op de 2de foto (de zgn. kikkerstand) werd vaak een kleine
botafwijking waargenomen. Het gevolg was dat voor 1 mei 2002 de meeste Cane
Corsos met goede heupen een botafwijking 1 op hun certificaat kregen, met als
gevolg een HD tc / B. Daarbij heeft de Cane Corso vaak een "onvoldoende
aansluiting" tussen de heupkop en de heupkom. Dit komt omdat de foto's
vergeleken worden met honden als de Greyhound (soort hazewind), welke uiteraard
een hele ander heupvorm hebben, omdat het hier een heel ander type hond betreft.
In het verleden kregen alleen honden zonder aanmerking over de aansluiting de
beoordeling HD - / HD A. Daarbij moest zo'n hond ook een botafwijking 0 hebben.
Een botafwijking 0, met een onvoldoende aansluiting was altijd een HD tc.
Tegenwoordig is de 2de foto niet meer nodig en volstaat net als in het
buitenland 1 foto. Hierdoor valt de botafwijking welke van die 2de foto af te
lezen was, niet meer op. Het gevolg is dat er veel meer honden een botafwijking
0 krijgen. Ook de aansluiting werd vaak door de kikkerstand minder, omdat hier
als het ware de koppen uit de kommen werden getrokken. Helaas heeft de Cane
Corso nog steeds vaak een "onvoldoende aansluiting". Maar zelfs met deze
"onvoldoende aansluiting" wordt tegenwoordig de beoordeling HD A gegeven. Het
aantal HD A's is sinds 1 mei 2002 ook flink gestegen. Helaas houdt dit niet in
dat de heupen van de honden ook daadwerkelijk beter zijn geworden. De
beoordeling is gewoon versoepeld.
Daarnaast is het belangrijk om te weten, dat er geen metingen
plaats vinden om de aansluiting en de botafwijking te berekenen. Dit wordt door
een panel van dierenartsen met het blote oog bekeken. Zo kan het zijn dat een
hond op het ene moment een botafwijking 1 heeft en op een ander moment een
botafwijking 0 zou hebben gehad. Dit geldt ook voor de aansluiting en eventuele
ondiepe kommen. Alleen de Norbergwaarde betreft een daadwerkelijke berekening.
Onderstaand artikel is
overgenomen uit de folder van de Raad van Beheer afdeling GGW (de voormalige WK
Hirschfeld Stichting) en is nog van voor 1 mei 2002. Hier wordt ook de 2de
röntgenfoto nog beschreven.
Heupdysplasie
Heupdysplasie is een door erfelijke foktoren en uitwendige invloeden
bepaalde ontwikkelingsstoornis van de heupgewrichten. Sommige honden ondervinden
hiervan ernstige hinder. Er zijn echter ook honden met meer of minder ernstige
misvormingen van de heupgewrichstaten, die daarvan geen last lijken te hebben.
De beoordeling van het gangwerk van deze honden geeft onvoldoende informatie
over de toestand van de heupgewrichten.
Meer informatie hierover kan worden verkregen met behulp van röntgenfoto's.
Het Beoordelingspanel
Eén van de taken van het HD-panel van de Raad van beheer, afdeling
Gezondheid, Gedrag en Welzijn (GGW), is de beoordeling van röntgenfoto's van de
heupgewrichten van honden. De röntgenfoto's, de zogenaamde HD-foto's kunnen in
principe door iedere praktiserende dierenarts die een overeenkomst met GGW heeft
gesloten, worden gemaakt. HD-foto's worden gezamenlijk beoordeeld door een in
samenstelling wisselend panel van drie deskundige beoordelaars. Een zo objectief
mogelijke beoordeling van de foto's die voor de HD-bestrijding onontbeerlijk is,
wordt daarmee zo goed mogelijk gewaarborgd. De beoordeling van HD-foto's heeft
ten doel informatie te verschaffen aan fokkers en rasverenigingen die gegevens
over heupdyspalsie in hun selectieprogramma willen gebruiken. Röntgenfoto's die
bij GGW binnenkomen worden in de daaropvolgende week, beoordeeld. Nadat de
beoordelingskosten door GGW zijn ontvangen, wordt de uitslag verzonden, tenzij
de foto's niet aan de technische eisen voldoen.
HD-foto's
Voor een goede beoordeling van de heupgewrichten zijn twee röntgenfoto's
van de hond in rugligging nodig:
- één opname met gestrekte achterbenen (positie I), en
- één opname met naar voren gebogen en gespreide achterbenen (positie II),
waarbij in beide posities de hond exact recht moet liggen. Terwille van de
betrouwbaarheid van de beoordeling worden er hoge eisen gesteld aan de kwaliteit
en de documentatie (identificatie) van deze röntgenfoto's. Wanneer niet aan
deze eisen is voldaan, krijgt de dierenarts die de röntgenfoto's heeft gemaakt,
daarvan bericht met een aantekening over hetgeen eraan mankeert met een verzoek
om nieuwe röntgenfoto's te maken. Een dergelijk verzoek wordt direct na de
beoordeling van de röntgenfoto's verzonden en is dus uiterlijk twee weken na
ontvangst van de foto's bij de dierenarts. Deze moet dan kontact opnemen met de
eigenaar van de hond om een afspraak te maken voor het maken van nieuwe
HD-foto's. Het beoordelen van deze nieuwe foto's wordt niet opnieuw in rekening
gebracht.
Rapport-Heupdysplasie-Onderzoek
Op het Rapport-Heupdysplasie-Onderzoek treft u de definitieve beoordeling
aan, de F.C.I.-beoordeling, en een aantal gegevens die een verklaring geven voor
de definitieve beoordeling. De aanduiding HD-- (=negatief) betekent dat de hond
röntgenologisch vrij is van heupdysplasie, wat echter niet betekend dat de hond
geen "drager" van de afwijking kan zijn. HD tc (=overgangsvorm)
betekend dat op de röntgenfoto's geringe veranderingen zijn gevonden, die
weliswaar toegeschreven moeten worden aan heupdysplasie, maar waarvan in het
kader van de fokkerij geen directe betekenis kan worden toegekend. De aanduiding
HD ± (=licht positief) of HD + (=positief) betekent dat bij de hond duidelijke
veranderingen, passend in het ziektebeeld van HD zijn gevonden.
Wanneer de heupgewrichten ernstig misvormd zijn wordt die aagegeven met HD ++
(=positief in optima forma).
F.C.I.-beoordeling
De F.C.I.-beoordeling is een vertaling van de HD-beoordeling naar een
internationaal geldende code, waardoor het mogelijk wordt de HD-uitslagen uit de
bij de F.C.I. aangesloten landen te vergelijken.
De beoordeling van onderdelen
Bij de beoordeling van HD-foto's wordt gelet op de vorm van de heupkommen en
de heupkoppen, de diepte van de heupkommen, de aansluiting van de heupkoppen in
de heupkommen en de aanwezigheid van botwoekering langs de randen van de
heupgewrichten. Informatie over de diepte van de heupkommen en de aansluiting
van de koppen in de kommen wordt onder andere verkregen uit de zogenaamde "Norbergwaarde",
die wordt gemeten op de röntgenfoto in positie I. De Norbergwaarden van linker
en rechter heupgewricht worden bij elkaar opgeteld en geven samen de op het
rapport vermelde "som Norbergwaarden". Bij een normaal heupgewricht is
de Norberwaarde minstens 15, de som van de Norbergwaarden van beide heupen
derhalve minstens 30. Honden met een te lage Norbergwaarde hebben dus ondiepe
heupkommen en/of een slechte aansluiting van de gewrichtsdelen. Deze honden
zullen dsu een minder gunstige HD-beoordeling krijgen. Een normale of zelfs hoge
Norbergwaarde betekent echter niet zonder meer dat de betreffende hond
goede heupgewrichten heeft. Een kombinatie van diepe heupkommen en incongruentie
van de gewrichtsspleet (een niet overal even brede gewrichtsspleet) of
onvoldoende aansluiting van de gewrichtsdelen kan, zelfs bij een hoge
Norbergwaarde, leiden tot een (licht)-HD-positief beoordeling. Op het formulier
wordt dit duidelijk gemaakt door het aankruizen van "onvoldoende" of
"slechte" aansluiting. Ook wordt informatie over de diepte van de
heupkommen verkregen door te beoordelen hoe het centrum van de heupkom ligt t.o.v.
de bovenrand van de heupkom. Naast de Norbergwaarde, de diepte van de heupkommen
en de aansluiting van de gewrichtsdelen, wordt de uitslag ook beïnvloed door de
aanwezigheid "bot-afwijkingen". Er is een rechtstreekse koppeling
tussen de ernst van de bot-afwijking en de uitslag: zeer lichte bot-afwijkingen
(1) leiden tot de beoordeling HD tc, lichte (2) bot-afwijkingen leiden tot de
beoordeling HD ±, en ernstige (3) bot-afwijkingen leiden tot de beoordeling HD
+. De aanduiding "vormveranderingen" betreft meestal een meer of
minder duidelijke afvlakking van de voorste rand van de heupkom. De aanwezigheid
hiervan wordt wel vermeld, maar heeft indien dit de enige bemerking is over het
gewricht, in het algemeen geen doorslaggevende betekenis voor de einduitslag.
HD-beoordling
Alle gegevens samen bepalen de definitieve beoordeling, waarbij het
ongunstigste onderdeel uiteindelijk de doorslag geeft. Een bepaalde
HD-beoordeling kan bepaald zijn door uitsluitend de diepte van de heupkommen,
door de aansluiting van de gewrichtsdelen, de aanwezigheid van botwoekeringen,
of door een combinatie van twee of alle drie onderdelen, en dit is weer te
herleiden uit de verschillende gegevens zoals die op het certificaat zijn
vermeld.
Het herhalen van HD-onderzoek
Iedere eigenaar kan na verloop van minimaal 1 jaar opnieuw een
HD-onderzoek laten verrichten. De uitslag, die daarbij tot stand komt, zal de
eerder gegeven uitslag vanaf dat moment gaan vervangen. Herhaling van onderzoek
heeft in het algemeen slechts zin bij honden, welke op een leeftijd van 1 à 1,5
jaar werden onderzocht, en waarbij een licht-positieve uitslag op grond van een
slechte aansluiting, met al dan niet een bijbehorende lage Norbergwaarde tot
stand kwam, terwijl er geen bot-afwijkingen werden vastgesteld.
 De
Norbergwaarde
Van beide heupkoppen (1) wordt het middelpunt bepaald en deze middelpunten
worden verbonden door een lijn. In beide heupgewrichten wordt vanuit dit
middelpunt een lijn langs de voorste rand van de heupkom (2) getrokken. De hoek
(3) die beide lijnen in het middelpunt van de heupkop met elkaar maken, minus
90, geeft de Norbergwaarde van het betreffende heupgewricht. De Norbergwaarden
van linker en rechter gewricht bij elkaar opgeteld geeft de "som
Norbergwaarden", die op het rapport vermeld is.
Uw hond en HD
Eigenaren van honden waarvan officieel HD-foto's zijn gemaakt vragen de
dierenarts die de foto's gemaakt heeft nogal eens naar zijn of haar mening over
de toestand van de heupgewrichten. Wanneer de eerste indruk van de dierenarts
milder is dan de uiteindelijke definitieve uitslag, kan dit aanleiding zijn tot
teleurstelling bij de eigenaar van de hond. Het HD-panel adviseert dierenartsen
daarom geen uitspraken te doen over de toestand van de heupgewrichten. Van
honden die niet vrij blijken te zijn van heupdysplasie, maar die hiervan geen
uiterlijke verschijnselen tonen, kan op grond van deze foto's niet voorspeld
worden of ze vroeger of alter problemen kunnen krijgen. Ook wanneer vrij
duidelijke misvormingen worden gevonden betekent dat niet dat de hond er
beslist last van moet krijgen. het is dan wel verstandig om erop toe te zien dat
de hond niet te zwaar wordt en dat ook anderszins overmatige belasting van de
heupgewrichten wordt vermeden. Dit is vanzelfsprekend wel afhankelijk van de
eisen die aan de hond gesteld worden als huishond of als werkhond. In geval van
twijfel kunt u dit met uw dierenarts bespreken.
HD en fokkerij
De HD-beoordeling geeft uitsluitend informatie over de toestand van de
heupgewrichten van de individuele hond. Gegevens over de HD-beoordelingen van
ouders, nestgenoten en nakomelingen zullen bijdragen tot een nauwkeurigere
indruk over de fokwaarde van de betreffende hond. het is daarom van belang dat
de rasverenigingen over alle uitslagen kunnen beschikken en dat alle HD-foto's
die gemaakt worden ook ter beoordeling aan de HD-commissie worden voorgelegd,
ook indien door de dierenarts duidelijke afwijkingen aan de heupgewrichten
worden gevonden. Het is wenselijk uitsluitend met HD-vrije honden te fokken,
omdat dan de kans op HD bij de nakomelingen het kleinst is. Bij rassen waarvan
maar weinig honden beschikbaar zijn en bij rassen waarin HD vaak voorkomt is dit
helaas niet mogelijk. Binnen de rasverenigingen zullen fokkers in goed overleg
met de Raad van Beheer, afdeling GGW, kunnen vaststellen wat in het kader van
HD-bestrijding voor hun ras noodzakelijk en mogelijk is, en wat in de fokkerij
ten aanzien van HD nog verantwoord is.
Mochten er na het bovenstaande
nog vragen overblijven dan kunt u zich daarmee bij voorkeur schriftelijk, wenden
tot:
Raad van Beheer, afdeling GGW, Postbus 75901, 1070 AX te Amsterdam
Telefoon/Fax 020-6794462
Voorbeeld HD-certificaat:
Nancy Koper
canecorsonancy@outlook.it
| 
